Dialog pokoleń – filmowe spotkanie dwóch światów – XX i XXI wieku. 

Od 2005, staraniem wielu osób, sfilmowano w formie notacji historycznych ponad stu polskich kombatantów. Niestety większość z Nich już o odeszła. Pozostawili swoją wielką mądrość w słowach, oraz niezwykłe, pozytywne emocje. 

Pierwsza grupa to trzydziestu Polaków, których wojenne losy skierowały na tułaczkę po dalekim świecie. Wraz z Armią Andersa “uchodzą” z Rosji. Szlak wiedzie rzez kraje Bliskiego Wschodu, aby ostatecznie dotrzeć Włoch, gdzie wielu podjęło walkę z wrogiem. Po wojnie, aby uniknąć represji w komunistycznej Polsce, pozostali w Anglii, Ameryce, Kanadzie i w Australii.

Druga grupa to weterani, którzy nigdy nie zaakceptowali pojałtańskiego IV rozbioru Polski. Pozostali u siebie, na terenach włączonych do nowych republik sowieckich. Przez dzisiątki lat represjonowani. To obywatele obecnej Białorusi, Ukrainy i Litwy, oraz z Polski. Najdobitniej oddają to słowa Pani Weroniki Sebastianowicz: “Nie jesteśmy Polonią, my znikąd nie wyjechaliśmy!”

Trzecią grupę stanowią Polacy, którzy podjęli tzw. repatriację. Repatriatrio z łaciny oznacza – „powrót do ojczyzny”, co w propagandzie Peerelu miało wyjaśniać powród Polaków do macierzy. Weterani nie godzą się z komunistyczną narracją. Opuszczali polskie tereny wcielane do sowieckich republik.  Dotarli m.in. do Wrocławia, aby w Polsce Ludowej utworzyć środowiska Wilniuków, Lwowiaków i Sybiraków. 

W 2019 roku wybrane fragmenty w/w notacji zostały zaprezentowane polskiej młodzieży w wieku od 15 do 20 lat.

Wypowiedzi, które zostały nagrane bez inscenizacji, nagrane za pierwszym razem. Powstało pięć krótkometrażowych filmów dokumentalnych ukazujących spotkanie dwóch pokoleń, z dwóch perspektyw: przeszłości z przyszłością. Dwa równoległe opowiadania,  dialog dwóch światów. Z perspektywy dwóch planów – historii ze spojrzeniem w przyszłość, wiedzy z marzeniami, doświadczenia z potencjałem woli, dojrzałości z jeszcze nieokrzepłą młodością. Synteza wypowiedzi osób, które nigdy się nie spotkały (projekt pierwszych pięciu filmów i weteranów Sił Zbrojnych na Zachodzie), pokolenie dziadków przywoływane jest w wypowiedziach pokolenia wnuczków.

Stają się ziomkami, przyjaciółmi sprawy, wspólnikami idei.

Tej quasi-rozmowie towarzyszy odmienna perspektywa przestrzeni i czasu. Bitwa o Anglię 1943 i Szkoła w Dęblinie 2019 roku, to opowieść o 303 i 304 dywizjonie oraz roku szkolnym kadetów pilotażu. Ucieczka polskiej dziewczyny z zesłania na Syberię w 1944 oraz powrót wnuków zesłańców polskich z okupowanej Gruzji, Ukrainy i Białorusi w 2018 roku do polskiej szkoły. Bitwa polskich “Cichociemnych” pod Arnhem w 1944 oraz perspektywa ochrony warszawskiej dzielnicy przez Żołnierzy WOT w 2019. 

Świadkowie historii opowiadają o sensie przeszłości a świadkowie teraźniejszości mówią o sensie przyszłości, odnosząc się do relacji dziadków. To innowacyjna kompozycja merytoryczna, oraz konstrukcja scenograficzna, aby na planie filmowym dwa światy, dwa kosmosy, starszy z młodszym, prowadziły ze sobą dialog. Nowatorstwo tej formy posiada istotną zaletę – łatwość przekazu – to narracja dwóch pokoleń, wteranów – dziadków i młodzieży – wnuków.

Współczesna historia Polski mówiona w innowacyjny sposób

Mówią, a wręcz rozmawiają, o tych samych pojęciach, symbolach i wartościach, o rodzinie, o  przyjaźni, o ojczyźnie.

Kolejne odcinki opowiedzą o aktualnych losach młodzieży pochodzenia polskiego z USA i Kanady, jak wyobrażają sobie życie w Polsce, gdyby ich przodkowie, uczestnicy walk m.in. o Monte Cassino i Tobruku, nie zostali w Ameryce, kim mogliby być w obecnej Polsce. 

Autorzy szczególnie dziękują Państwu, bez których notacje w Kanadzie i w USA nie byłyby możliwe:

Anna Łabieniec
Dariusz Olszewski
Violetta Kardynal
Urszula i Tomasz Kaczor
John Ferenc prezes SPK Kolo nr.2
Jerzy Darski

Równorzędnie do “historii zachodnich” trwają prace nad realizacją “historii wschodnich”, które zostały zapisane dzięki wyjątkowej, niezłomnej postawie organizatorów i członków Stowarzyszenia “Odra-Niemen”, od wielu lat troszczących się o zdrowie i rzeczywiste relacje z Polakami na Wschodzie.    

Projekt wpisuje się w autentyczną narodową politykę historyczną przy udziale młodzieży jako ambasadorów polskiej historii. To materiał dedykowany szczególnie młodzieży klas średnich, gimnazjów i liceów, stojących przed wyborem kierunku studiów.